10 ngày Hưn ở Đà Lạt đâu đó 30/04 - 01/05 năm 2023

“Đà Lạt” giờ mới biết,

*trích nguồn: Đà Lạt Art Map by Phố Bên Đồi x Behalf Studio

Câu xưa tích cũ:

• Đà Lạt vốn là vùng đất người Lạch, một nhánh người K’ho, cùng với người Chil và Srê. Tên Đà Lạt cũng bắt nguồn từ “Đạ Lạch” – dòng suối của người Lạch.
• Từ tên gọi DALAT trong thời Pháp, những người yêu mến thành phố này đã sáng tạo nên một câu slogan tiếng La Tinh: “Dat Allis Laetitiam Allis Temperiem” — “Cho người này nguồn vui, cho kẻ khác sức khoẻ”

Nơi chốn và câu chuyện:

• Dòng suối Cam Ly chảy qua thành phố có 3 đoạn gồm: Đà Pàng Dờng; K’Mơi mà nay thành Cam Ly; “Đạ Lạch” nay thành Đà Lạt
• Hồ Xuân Hương là hồ nhân tạo người Pháp đặt tên là Grand Lac (Hồ Lớn). Vốn từng là đoạn suối Cam Ly, nơi quần tụ của người Lạch tại buôn Đạ Lạch (Bon Dà Làc hay Bon Yộ).
• Dãy Langbiang với 2 đỉnh núi cao nhất Đà Lạt gắn liền với nhiều truyền thuyết như chuyện tình chàng K’lang và nàng H’biang; truyện lý giải về núi Voi, sông Đa Nhim, thần Nđu tạo biển, tạo núi của người Lạch kể.

Phố núi thủ thỉ:

• Người Đà Lạt vốn là người di cư từ nhiều nơi tới tụ cư và lập làng, lập ấp. Vậy nên những làng ấp như Ấp Hà Đông, Ấp Nghệ Tĩnh, Ấp Ánh Sáng là địa danh gắn liền với lịch sử đô thị Đà Lạt.
• Ga Đà Lạt ngoài nhiều kỉ lục Đông Dương, còn nổi tiếng với đường ray và đầu máy răng cưa vượt đèo núi độc đáo, rất hiếm trên cả thế giới (chỉ có ở Thuỵ Sĩ và Việt Nam)
• Chợ đêm Đà Lạt còn nổi tiếng với cái tên “Chợ Âm Phủ”. Bậc thang xuống chợ có tên là cầu thang “Mộng Đẹp”. Chợ Đà Lạt có 3 tầng, là một trong những chợ lầu đầu tiên tại Việt Nam. Chợ Đà Lạt được thiết kế bởi những tên tuổi KTS Việt Nam, xây dựng trong nhiều đợt từ 1958 – 2011, gồm nhiều khu. Có một điều về các khu trong tổ hợp chợ Đà Lạt: Chợ Mới thì bán đồ cũ mà Chợ Cũ thì bán đồ mới.
• Đà Lạt được ví như bảo tàng lưu trữ kiến trúc thế kỉ XX, có giá trị lớn về mặt quy hoạch đô thị đến thiết kế cảnh quan và kiến trúc công trình, nổi tiếng là “Phố trong rừng và rừng trong phố” với những căn nhà thấp dưới tán thông cùng quỹ biệt thự, dinh thự và nhiều công trình như Ga Đà Lạt, Nhà thờ Cam Ly, Viện sinh học Tây Nguyên,…
• Đà Lạt nổi tiếng nhiều dốc và phố Đà Lạt cũng được đặt tên theo những con dốc: Dốc Nhà Làng, Dốc Nhà Bò, Dốc Nguyệt Vọng Lầu, Dốc chợ Đà Lạt, Dốc Tin Lành, Dốc sông Lô,…
• Trường Cao đẳng sư phạm Đà Lạt trước kia là trường Grand Lycée Yersin, được Hội kiến trúc sư thế giới (UIA) công nhận là 1 trong 1000 công trình xây dựng độc đáo trong thế kỉ XX.

Các loài hoa đặc trưng:

• Hoa hồng Pháp: rực rỡ trong các ngõ dốc phố sương
• Mai Anh Đào: Mùa hoa đào nở báo hiệu xuân về
• Phượng tím: Sắc tím mộng mơ vào đầu hạ
• Cẩm Tú Cầu: Khoe sắc suốt ngày hạ đến đông
• Oải hương: Những bụi tím mong manh rộ nở đầu thu
• Dã Quỳ: Dã Quỳ nở báo hiệu mùa đông đến gần
• Mimosa Đà Lạt: Nở rộ từ đầu đông đến cuối xuân
• Ban Trắng: Cuối mùa đông hoa ban trắng
• Hạt cà phê K’ho được sấy ở nhà sàn người dân tộc, có mùi khói và gia vị cay nồng trong căn bếp đặc trưng của họ → uống ở The Married Bean (Hùng Vương)

---

Những việc “lạ lùng dui dẻ” Hưn làm:

• Xe đạp nhỏ, đổ dốc to to
• Đi bơi, tự tập bơi được 1/2 vòng hồ bơi Phù Đổng
• Đi Phố Bên Đồi, đọc Đà Lạt Art Map
• Chạy xe được 1/2 đèo Omega cùng nỗi sợ khum-bằng-lái
• Gặp mấy đứa bạn “chỉ gặp được ở Đà Lạt”
• Học nốt những buổi Python cuối cùng giữa đồi

---

Những câu chuyện nhỏ:

Cô hồ bơi: Mấy ngày trước Đà Lạt nóngggg, mới mưa được nên mát mẻ

Hưn nghĩ trong bụng: Con ở Đà Lạt là lạnhhhhh, sao so được với nồi lửa Sài Gòn ạ huhu

__

Hưn đi ăn cháo bò,

Anh thợ xây rót nước trà mời Hưn, nói liên thiên về cái bánh tráng nướng, Hưn đang ăn bánh tráng nướng hơi no, nghĩ bụng có nên mời ảnh ăn chung cho dui khum, dưng vì bánh ngon quá nên đành tự ăn một mình cho hết =))))))

__

Bạn cafe để tui tìm lại tên: Bạn từ đâu tới hả?

Hưn: Sài Gòn, quận 11 á bạn

Bạn cafe: Bằng xe đạp á hả chỉ vô chiếc xe đạp mini size nhỏ tí có phuột nhún

Hưn nghĩ trong bụng: khứa này đánh giá cao mình dữ dị

Hưn: khummmmmm bạn êi, tui mượn nhà bạn tui đoáaaa huhu

__

Hưn bắt xe đi ăn bún riêu ở chợ Hoà Bình,

Anh cầm lái: em lên đây mấy ngày, đi được những đâu rồi?

Hưn: đi lại cũng kha khá rồi anh, mấy nữa em định chạy xe máy qua đèo Omega xuống Nhe Cheng, nghe bẻo đẹp lém

Anh cầm lái: chàaaaa, hay là anh xin tiếp mấy ngày phép đi chung cho dui

Sau đó, hai anh em ngồi ăn bún riêu với nhau, được nửa tô thì dân phòng đuổi gánh bún đi, tụi tui bưng tô bún chạy nhong nhong; tối đó ảnh chở Hưn về nhà bạn, đợi Hưn ở dưới quả đồi đi cafe lồng kính còn Hưn dành hẳn một buổi tối nhắn tin khuyên răn ảnh nên tập trung đi làm thay vì nằng nặc đòi đi chơi mấy ngày ất ơ ở Nhe Cheng với Hưn – người còn khum biết ngày mai ăn gì…

__

Cô chú gia đình nhỏ ấm áp của Tú Uyên trên một quả đồi mơ mộng, đợi cơm Hưn mỗi ngày; những ngày đầu Hưn cũng chẳng để ý vì nghĩ mình là khách “quá giang” mấy ngày à, có lần chú hỏi: “Con đi xuyên trưa không cơm nước gì sao được?” rồi mấy khi về vội cô bẻo cứ tự nhiên xuống bếp hâm nóng đồ ăn nhe, đói thì cứ ăn đừng ngại gì hết.

Hưn nghĩ trong bụng: được quan tâm vậy ngại qué, phản ứng sao giờ để tự nhiên mà vẫn thể hiện được sự biết ơn của mình đây chòiii; mấy cái lúc này kĩ năng giao tiếp nói gì hay ho lém chứ bối rối khum biết làm gì hết…

Khoản này mình có ghi lại thơi thơi trong Hưn tìm thấy gì trong một căn bếp sạch tươm, ấm cúng?